Metody pracy

Design Thinking

Poszukiwanie rozwiązania dla hali Kapelusz zostało oparte o pracę z wykorzystaniem podejścia design thinking. Metodycznie proces design thinking składa się z kilku etapów – począwszy od odkrywania i badania danego obszaru tematycznego oraz definiowanie kluczowych problemów, przez generowanie pomysłów, po ich prototypowanie, ewaluację i nanoszenie poprawek.

Podwójny diament

Każdy z diamentów – odwróconych kwadratów – reprezentuje procesy dywergencji (zwiększenie liczby danych, możliwości lub pomysłów) i konwergencji (dokonywanie wyborów). W taki też sposób przebiegała nasza praca – od szerokiego poszukiwania informacji, po ich selekcję i wybór podstaw do dalszej pracy.

Wyzwanie projektowe

Jak ożywić Kapelusz? Co sprawia, że miejsca żyją?

Zostaliśmy zaproszeni do współpracy w zakresie wsparcia procesu przygotowania koncepcji usług, które mogłyby być realizowane w hali Kapelusz po jej modernizację. Zaplanowaliśmy, że zakres prac będzie obejmował badania i analizy obszaru, w którym ma funkcjonować Parkowe Centrum Kultury, definiowanie podstawowych problemów niezbędnych do rozwiązania, kreowanie pomysłów odnoszących się do przyszłego programu instytucji oraz ich ewaluację. Ponadto postanowiliśmy zaangażować zewnętrznych ekspertów, którzy będą wspierać projekt na poszczególnych jego etapach.

Narzędzia

Grupy docelowe

Aktywizowane będą w szczególny sposób grupy mogące brać udział w aktywności w tygodniu, do południa – np. seniorzy, rodzice z małymi dziećmi, uczniowie (zorganizowane grupy). Stworzona zostanie grupa „ambasadorów”, którzy reprezentują jednostki – potencjalnych odbiorców (doradzają, sieciują, działają). Uwzględniani będą specyficzni odbiorcy, którzy mogą skorzystać z oferty jeden raz.

Warsztaty i wywiady

Do pracy włączyliśmy ekspertów z różnych dziedzin, których zadaniem było merytoryczne wsparcie prac i weryfikacja wypracowanych założeń. Zaangażowaliśmy również przedstawicieli organizacji pozarządowych działających przy Parku, co pozwoliło nam poznać potrzeby i oczekiwania potencjalnych grup docelowych.

Dodatkowo przeprowadziliśmy trzy sesje wewnętrznych warsztatów zespołu projektowego w grupie KMK, na których przeanalizowane zostały wnioski i obserwacje z badań i analiz. W ten sposób powstała koncepcja będąca „przepisem” na uruchomienie centrum kultury oraz została wypracowana propozycja wartości, mogąca stanowić wytyczne do skonkretyzowania zasad funkcjonowania hali Kapelusz po modernizacji.

Wnioski

Wypracowany wzór odwrócił nasze dotychczasowe wymagania, w których zadanie postawione na początku – co ma być realizowane w Parkowym Centrum Kultury – stało się końcowym elementem, wynikającym z innych działań. Aktywność będzie wtórna i będzie wynikała z określonych wartości i z pomysłu osoby zarządzającej miejscem. Pasja jest zależna od osoby, która zostanie zaangażowana do zarządzania instytucją.

Schemat

Schemat – instrukcja stworzenia społecznie aktywnego miejsca.

Uzupełnienie schematu – Parkowe Centrum Kultury

Rekomendacje

Biorąc pod uwagę badania i analizy oraz wypracowane na ich podstawie wnioski, przygotowaliśmy 21 rekomendacji stanowiących podstawę do uruchomienia Parkowego Centrum Kultury. Zostały one podzielone według schematu tworzenia programu i uszczegółowione poprzez opisy działań koniecznych do podjęcia w ramach konkretnych rekomendacji.

Rekomendacja 1. Multifunkcjonalna przestrzeń wykorzystywana jest do prowadzenia równoległej aktywności

Myśląc o multifunkcjonalnej ofercie, warto również przełamać podziały na tradycyjne zajęcia: muzyczne, plastyczne, literackie. Interdyscyplinarne zajęcia będą skoncentrowane na przykład wokół jednego tematu czy problemu. Zacieranie podziałów między dyscyplinami i tworzenie form zajęciowych, które bardziej koncentrują się na różnorodnej ekspresji twórczej i integracji społecznej, pozwoli na wspólną aktywność osób z różnych grup oraz efektywne wykorzystanie modernizowanego obiektu.

Rekomendacja 2. Demokratyzacja jest z jedną z metod upowszechniania przestrzeni

Oprócz działań partycypacyjnych, możliwe powinno być wykorzystywanie obiektu i jego okolicy lub wyposażenia przez użytkowników zgodnie z ich potrzebami, bez konieczności włączania działań w oficjalny program instytucji. Udostępnianie zasobów Parkowego Centrum Kultury (od przestrzeni po, np. sztalugi) na własną, niekomercyjną aktywność powinno odbywać się na jasno określonych zasadach, bezpłatnie lub wiązać się z niewielkimi opłatami. Podejście takie pozwoli poczuć użytkownikom, że hala Kapelusz jest ich obiektem, z którego mogą korzystać nie tylko w ramach odgórnie zaplanowanych aktywności, ale dzięki Parkowemu Centrum Kultury realizują własne działania.

Rekomendacja 3. Otwarcie ściany

Jednymi z podstawowych wartości Parkowego Centrum Kultury jest kontekst Parku oraz przyrody. Obiekt powinien integrować się z otoczeniem, a przestrzeń Parku i hali powinna się przenikać. Byłoby to możliwe m.in. dzięki otwieranej ścianie od strony południowo-wschodniej, dzięki czemu aktywność będzie częściowo realizowana poza halą na otaczającej łące. Poza tym Park może „wchodzić” do obiektu np. poprzez zastosowanie roślin, zacierając granicę pomiędzy halą Kapelusz a przyrodą, która ją otacza.

Prototyp „Kapelusz bez Kapelusza”

Aby przetestować wypracowane rozwiązania, zarekomendowaliśmy stworzenie pierwszego programu (prototypu) zanim Hala „Kapelusz" zostanie na nowo otwarta. Takie rozwiązanie pozwoliłoby zarządzającym na wyciągnięcie wniosków i ulepszenie finalnej wersji programuw oparciu o zaobserwowane problemy.

Raport

Wypracowany wyżej proces, wnioski, rekomendacje oraz przykładowy program zostały szczegółowo opisane w zaprojektowanym i wyprodukowanym przez nas Raporcie. Ma on pełnić funkcję przewodnika dla Zarządu Parku Śląskiego oraz osoby zaangażowanej do zarządzania Parkowym Centrum Kultury podczas tworzenia programu dla nowo organizowanej instytucji.

Prezentacja prac i dalsze kroki

Prezentacja odbyła się w siedzibie Zarządu Parku Śląskiego. Na prezentacji obecni byli przedstawiciele organizacji pozarządowych, dziennikarze, eksperci, pracownicy Parku Śląskiego i jego Zarząd. Raport w przejrzysty sposób określa pierwsze kroki, które powinny zostać podjęte. Zakładamy, że po wyborze Dyrektora Parkowego Centrum Kultury, Kapelusz będzie funkcjonował jako miejsce aktywności społecznej nawet bez zrewitalizowanej siedziby.